Drachtigheidsbegeleiding
Wat is er nou leuker dan het fokken van een veulentje? Maar.... waar te beginnen?
Wij kunnen met u meedenken van hengstenkeuze tot het behandelen van merries met problemen.
Merries zijn niet het hele jaar door vruchtbaar, maar tussen februari en augustus moet het gebeuren.
Natuurlijke dekkingen komen nog voor bij ponyrassen, maar paarden worden tegenwoordig allemaal bevrucht via kunstmatige inseminatie (KI). Dit is veiliger voor zowel de merrie als de hengst en zorgt ervoor dat hengsten uit heel West Europa beschikbaar zijn.
En dan is er ook nog de optie om de merrie het veulentje niet zelf te laten dragen en grootbrengen, maar gebruik te gaan maken van een draagmerrie door middel van embryotransplantatie (ET). ET kan een oplossing zijn voor merries die zelf geen veulen meer kunnen dragen of bijvoorbeeld in de sport worden uitgebracht.
Kunstmatige inseminatie
De meeste merries worden bevrucht door middel van kunstmatige inseminatie. Door middel van een rectale echo is te zien of de baarmoeder van de merrie goed is en is de eisprong te voorspellen. Dit is van belang om het optimale moment van inseminatie te bepalen.
In Nederland word er het meeste gebruik gemaakt van vers sperma. Van de meeste hengsten is het sperma in de ochtend (voor 9.30 uur) te bestellen en dan word het diezelfde middag geleverd door de koeriersdienst (HippoXpress). Dit kunnen wij voor u regelen, u hoeft enkel maar de definitieve hengstenkeuze aan te geven.
Als het sperma is geleverd, dan word het met een pipet geïnsemineerd in de baarmoeder van de merrie. Vers sperma is gemiddeld 48 uur vruchtbaar. 2 dagen na de inseminatie is het daarom verstandig om te controleren of de eisprong daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Ook is deze echo van belang om te controleren of de baarmoeder ‘schoon’ is.
Een andere optie is ‘diepvries’ sperma. De rietjes met dit sperma zitten in een stikstofvat, en zijn op deze manier jarenlang houdbaar gemaakt. Het nadeel is dat het minder lang vruchtbaar is, ongeveer 8 uur. Merries die geïnsemineerd moeten worden met diepvriessperma moeten daarom 3x per dag gescand worden. Dit is enkel mogelijk als de merrie tijdens de hengstigheid bij ons gestald blijft.
Embryotransplantatie
In sommige gevallen is het niet wenselijk om een merrie haar ‘eigen’ veulen te laten dragen. Bijvoorbeeld in verband met gezondheidsredenen van de merrie of omdat ze in de sport loopt. Bij erg interessante merries is het door embryotransplantatie ook mogelijk om meerdere veulens per jaargang te fokken.
Het begint met de donormerrie hetzelfde als bij normale KI. De merrie moet gescand worden en word dan geïnsemineerd met de hengst naar keuze.
Ter gelijker tijd moet ook de potentiële draagmerrie gescand worden, het is namelijk belangrijk dat de cyclus van de donor- en draagmerrie ongeveer hetzelfde zijn.
Acht dagen na de inseminatie word de donormerrie ‘gespoeld’. Door middel van een speciale T-vormige slang laten we speciale vloeistof de baarmoeder in en weer uit lopen. De vloeistof die de baarmoeder uit komt, gaat door een speciaal filter heen. In dit filter ‘vangen’ we het embryo op. Dit proces van een embryospoelen is niet pijnlijk of heel belastend voor de donormerrie.
Niet bij elke spoeling is er een embryo, immers, ook niet alle merries worden na de eerste inseminatie meteen drachtig. Maar indien er een embryo is, dan word deze meteen overgezet in de draagmerrie door middel van een speciale pipet.
Indien u geen eigen (geschikte) draagmerrie heeft, dan is het ook mogelijk om bij ons een draagmerrie te huren.
16 dagen na de eisprong is er te zien of de merrie drachtig is.
Ook vind er dan een controle plaats van het geel lichaam op de eierstok én word er gekeken of de merrie geen tweeling draagt. Bij paarden eindigt een tweelingdracht vrijwel nooit succesvol, dus dan is het verstandig om één van beide vruchtjes te verwijderen.
Rondom de 30 - 35 dagen is de volgende echo, dan is te zien of er een levend vruchtje met kloppend hartje aanwezig is.
In verband met de gustregeling van hengstenhouders is het verstandig om eind september de merrie nogmaals te scannen.
Twee embryo’s (8 dagen na de eisprong)
Een tweeling is bij een normale dracht niet gewenst, maar bij ET is het de jackpot!